دیافراگم دوربین عکاسی چیست و چگونه عمل می کند؟

یکی از قسمت های داخلی یک دوربین عکاسی یا به طور دقیق تر یکی از قسمت های درون لنز دیافراگم است. مهم بودن این قطعه به این دلیل است که تاثیر مستقیمی در کیفیت و مقدار نوردهی و تصویر خروجی دوربین دارد. به همین دلیل نیاز است تا به طور دقیق و مفصل به آموزش، معرفی و کاربردهای aperture اپرچر یا دیافراگم دوربین عکاسی بپردازیم.

aperture اپرچر یا دیافراگم دوربین عکاسی چیست؟

در واقع باید گفت درون ساختمان لنزها قسمت مهم دیافراگم واقع شده است. البته اسم صحیح این قسمت اپرچر (aperture) است. این ساختمان از تیغه هایی تشکیل شده که قابلیت حرکت روی یکدیگر را دارند و به شکل دایره ای یک مرکز متحدالشکل دارند و در واقع باید گفت این تیغه ها هستند که نامشان دیافراگم است. به واسطه این حرکت این امکان در اپرچر به وجود آمده که بتواند شدت نور ورودی به دوربین را کنترل کند. اپرچر دقیقا مانند مردمک چشم ما عمل می کند و به دوربین این اجازه را می دهد تا در محیط های نوری مختلف شدت نور ورودی به دوربین را کنترل کند. اپرچر این قابلیت را دارد که در محیط های پر نور و یا کم نور بتواند شدت نور ورودی به دوربین را کاهش و یا افزایش بدهد. این امکان به عکاس اجازه می دهد تا به طور کامل روی دوربین و عکس خروجی کنترل داشته باشد.

دیافراگم دوربین چگونه عمل می کند؟

دیافراگم دوربین عکاسی همانطور که پیشتر گفته شد مانند مردمک چشم انسان عمل می کند. پس از اینکه نور وارد لنز می شود قبل از اینکه به سنسور و پرده شاتر برسد در مسیر خود به دیواره ای برخورد می کند. این دیواره وظیفه کنترل شدت نور ورودی را بر عهده داشته و توانایی باز شدن و بسته شدن را دارد. به این شکل که در مواقعی که نور شدت دارد با بسته تر شدن و در مواقع کاهش نور با باز شدن به جریان عکاسی کمک می کند. دیافراگم دوربین از تیغه های فلزی ساخته شده و به واسطه یک حلقه چرخنده که روی بدنه لنز تعبیه شده تنظیم می شود. روی این حلقه چرخنده اعدادی نوشته شده که میزان باز و بسته شدن این تیغه ها را تنظیم می کند. این حلقه با چرخش به راست و چپ سبب باز و بسته شدن آن می گردد.

پس وظیفه اصلی دیافراگم در دوربین عکاسی کنترل شدت تابش نور به سنسور و یا سطح حساس است.

اندازه aperture اپرچر یا دیافراگم در لنز و دوربین عکاسی

در حقیقت دیافراگم دوربین یک دهانه ای است که نور برای رسیدن به قسمت های بعدی دوربین از آن گذر کند. حال می توان گفت که تعیین اندازه دیافراگم دوربین به شدت و مقدار نوری که وارد دوربین می شود اشاره دارد. تعیین این اندازه تعیین کننده این است که عکاس با چه مقدار نور قصد عکاسی دارد. بنابراین هرچقدر اندازه دیافراگم دوربین بازتر باشد مقدار نوری که به سنسور و یا سطح حساس می رسد بیشتر و هرچه دیافراگم دوربین بسته تر باشد مقدار نور کمتر خواهد بود. اندازه دیافراگم را در دوربین ها و مطالب عکاسی با حرف f نمایش می دهند که مخفف کلمه focal length (به معنای فاصله کانونی) است.

اندازه های استاندارد دیافراگم به شرح زیر است:

f/۱.۴ – f/۲ – f/۲.۸ – f/۴ – f/۵.۶ – f/۸ – f/۱۱ – f/۱۶ – f/۲۲ – f/۳۲ – f/۴۵

اندازه دیافراگم دوربین چگونه محاسبه می شود؟

این اعداد که میزان باز و بسته بودن دیافراگم را نشان می دهد از تقسیم فاصله کانونی بر قطر موثر لنز به دست می آید.

به این شکل که:  اندازه دیافراگم = فاصله کانونی ÷ قطر موثر لنز

به‌طور مثال، اگر فاصله کانونی یک لنز قرار گرفته بر روی یک سنسور ۳۵ میلی‌متری، 120 میلی‌متر باشد و دیافراگم لنز بر روی ۲ تنظیم شده باشد، قطر روزنه ایجاد شده توسط تیغه‌ها (که به آن‌ها دیافراگم گفته می‌شود)، 60 میلی‌متر خواهد بود.

چگونه اندازه اپرچر و یا دیافراگم دوربین عکاسی را تغییر دهیم؟

انتخاب حالت عکاسی برای استفاده از اپرچر

برای تغییر اندازه اپرچر و یا گشودگی لنز و بهره بردن از این امکان نیاز است که دوربن را از حالت Auto که معمولا با رنگ سبز رنگ و بر روی پیچ تنظیم حالت عکاسی قرار دارد خارج کنیم. برای این کار میتوانید دوربین را در حالت دستی Manual قرار دهید. که این حالت را به اختصار با حرف M نشان می دهند. حالت دیگری که به شما امکان تغییر سرعت شاتر را میدهد، حالت تقدم شاتر است. این حالت را در دوربین های عکاسی نیکون و دیگر برندها با حرف A نشان می دهند. اما این حالت در دوربین های عکاسی کنون با حروف AV نشان داده شده است. (به تصاویر پایین توجه کنید)

تنظیم و تغییر سرعت شاتر

بعد از اینکه دوربین را دریکی از حالت های دستی یا تقدم اپرچر یا دیافراگم قرار دادیم باید میزان گشودگی لنز را تنظیم کنیم. برای این کار باید از غلطکی که برای تغییر گشودگی لنز یا اپرچر تعبیه شده استفاده کنیم تا تغییرات دلخواه را اعمال کنیم. با چرخاندن این غلطک میزان گشودگی لنز یا اپرچر شروع به تغییر می کند. این تغییرات در مانیتور دوربین عکاسی که در سمت راست بالای دوربین قرار دارد و همزمان مانیتور پشت دوربین نمایش داده می شود. دوربین هایی که فاقد مانیتور بالایی هستند در مانیتور پشت دوربین امکان استفاده از این امکان را دارند.

چند نکته مهم و کاربردی

1- یک نکته خیل مهم در این مطلب وجود دارد. باید توجه داشت که هرچه عدد f بزرگتر باشد دهانه اپرچر بسته تر و هرچه عدد f کوچکتر باشد دهانه اپرچر بازتر است.

2- اندازه باز و بسته بودن اپرچر یا دیافراگم دوربین در همه لنزها برابر نبوده و بسته به نوع لنز متفاوت خواهد بود.

3- این اندازه به هر میزان به عدد f/1 نزدیک تر باشد نشانگر این است که آن لنز از گشودگی درچه بالایی برخوردار است. پس در محیط های کم نورتری می توان از آن بهره برد.

4- یکی از عناصر اصلی تعیین کننده قیمت لنزها میزان گشودگی لنز است که به هر میزان گشودگی بیشتری داشته باشد قیمتی به مراتب بالاتر نیز خواهد داشت.

در قسمت های بعد به تاثیر دیافراگم بر کیفیت عکس خروجی که بسیار مهم است خواهیم پرداخت.

جهت مطالعه قسمت دوم تاثیر دیافراگم در عکاسی کلیک کنید.

(تیم دیلنز در حال آماده سازی پادکست این پست است و به زودی بارگذاری می شود)

(انتشار این مطلب تنها با ذکر منبع www.Dlenz.ir و در فضای مجازی مجاز خواهد بود)

دیلنز پایگاه جامع خبر و آموزش عکاسی

جهت استفاده از آموزش های عکاسی سایت دیلنز کلیک کنید