لنز در دوربین عکاسی

بدون تردید یکی از مهمترین قسمت های هر دوربین عکاسی، لنز آن دوربین است. لنز دوربین از یک بدنه که از یک لنز یا مونتاژ عدسی هایی که بر روی بدنه دوربین نصب می شوند، برخوردار است. برخی از لنزها قابل تعویض هستند، در حالی که برخی دیگر در ساخت بدنه دوربین تعبیه شده اند. لنزهای مدرن سعی می کنند زاویه برخورد و زاویه شکست را در مقادیر برابر تنظیم کنند تا میزان انحراف را کاهش دهند و دارای یک موتور اتوماتیک برای واضح سازی (focus) هستند که به اپراتور اجازه می دهد تا مشخص کند کدام قسمت از تصویر واضح و کدام قسمت ناواضح باشد.

کیفیت، روشنایی و وضوح کامل در تمام نقاط تصویر و همینطور اعوجاج خطوط، کج شکلی و … در تصاویر ارتباط مستقیم با ساختمان لنز دارد. ساختمان هر لنز از ترکیب چندین عدسی با مشخصات و کارآی های متفاوت ساخته شده است. همین دلایل هم برای تعیین قیمت یک لنز می تواند کافی باشد.

لنزها از جنس شیشه و عدسی های مورد استفاده تا مواد و تکنولوژی های بکار رفته دارای انواع گوناگونی هستند. البته همه مسائلی که در ساخت یک لنز دخیل هستند توسط کارشناسان و سازندگان عدسی ها مورد بررسی و آزمایش قرار گرفته و آن چیزی را که دانستنش برای عکاس لازم است را، به شکل اعداد و ارقام رو قسمت جلوی لنز حک کرده اند.

مشخصاتی که روی بدنه هر لنز دیده می شود و دانستن آن برای هر عکاس واجب خواهد بود عبارت است از:

نام کارخانه تولید کننده لنز:

کارخانه های تولید لنز برای هریک از انواع تولیدات خود بنا بر جنس عدسی ها و ترکیب آنها یک نام مخصوص و اختصاری را انتخاب کرده و استفاده می کنند. نیکور، کنون، سونی، سیگما، سام یانگ، تامرون، لایکا و… از جمله این نام ها هستند.

اندازه سایز دهانه و پایه لنز:

لنزها بنا بر نیازهای متعدد به شکل های مختلفی تولید می شوند. هر لنز از نظر ساختار تولید می تواند برای خانواده خاصی از دوربین های عکاسی ساخته و عرضه شود. مثلا پایه یا مانت ( mount ) یک لنزی که برای دوربین نیکون (nikon) ساخته شده به دوربین کنون (canon) متصل نخواهد شد. بنابراین در اولین اقدام باید به این مسئله توجه کرد. مورد بعدی اندازه دهانه لنز است که ارتباط مستقیمی با قیمت و قدرت لنز دارد. اندازه این دهانه یکی از اعدادی است که بر روی هر لنز درج می گردد.

قدرت لنز:

شاید جالب باشد که بدانید لنزها هم قدرت های مختلفی دارند و همین قدرت تاثیر به سزایی بر قیمت هر لنز می گذارد. در واقع هرچه دهنه یک لنز بازتر و بزرگتر باشد آن لنز از قدرت بیشتری برخوردار است. تعداد اجزای تشکیل دهنده یک لنز، که هریک از آنها خودش یک عدسی است و عنصر نامیده می شود، در بالابردن قدرت نورگیری لنز نقش مهمی دارد.

این قدرت به این معنا است که لنز توانایی دریافت نور بیشتری از محیط را دارد. بنابراین دیافراگم این لنز توانایی باز شدن بیشتری خواهد داشت. چرا که بیشترین حد باز شدن دیافراگم به اندازه دهنه لنز بستگی دارد. که همین میزان باز شدن دیافراگم لنز نیز معرف قدرت آن لنز خواهد بود.

برای بدست آوردن این اعداد، قدرت بازترین دیافراگم عدسی را اندازه گیری و بر فاصله کانونی آن تقسیم می کنیم. معمولا قطر عدسی بیرونی هر لنز با قطر بازترین دیافراگم همان لنز مساوی است. به طور مثال در یک لنز با فاصله کانونی 50 میلیمتر، اگر قطر بازترین دیافراگم آن 25 میلیمتر باشد، قدرت لنز به صورت زیر محاسبه می شود:

½ = 50 ÷ 25 

به همین دلیل یک لنز ½f قوی تر از یک لنز با ¼f و آن هم به نوبه خود قوی تر از یک عدسی f2 خواهد بود. در واقع هرچه این عدد به 1 نزدیک تر باشد لنز پرقدرت تری خواهد بود و هرچه از عدد 1 دورتر باشد نشانه قدرت کمتر خواهد بود.

فاصله کانونی:

در روی لنز ها و در کنار عدد قدرت لنز، عدد دیگری نیز خودنمایی می کند، که نشان دهنده فاصله کانونی است. فاصله کانونی را به ساده ترین شکل می توان این گونه بیان کرد. زمانی که پرتوهای نور از یک عدسی محدب عبور کرده و در یک نقطه در پشت عدسی یکدیگر را قطع میکنند، آن نقطه را نقطه مرکزی لنز و فاصله نقطه تا حسگر حساس به نور را فاصله کانونی می گویند.

البته باید توجه کرد که عدسی های تشکیل دهنده یک لنز که هرکدام دارای کانون جداگانه ای هستند زمانی که با هم ترکیب می شوند کانونی مشترک پیدا می کنند. این فاصله کانون مشترک عدد دیگری است که روی لنز درج می شود. این فاصله کانونی در لنزها متفاوت است و باعث ایجاد خانواده های مختلف لنزهای نرمال، تله فوتو، واید انگل و… می شود. باید توجه نمود که هرچه فاصله کانونی کوتاهتر باشد زاویه دید لنز بازتر خواهد بود. در همین جهت هرچه فاصله کانونی بلندتر شود زاویه دید لنز بسته تر خواهد شد.

پس از آشنایی با ساختمان لنز در مطالب بعدی به معرفی کامل انواع خانواده لنزها خواهیم پرداخت. (برای مطالعه قسمت بعدی کلیک کنید)

(تیم دیلنز در حال آماده سازی پادکست این پست است و به زودی بارگذاری می شود)

(انتشار این مطلب تنها با ذکر منبع www.Dlenz.ir و در فضای مجازی مجاز خواهد بود)

دیلنز پایگاه جامع خبر و آموزش عکاسی

جهت استفاده از آموزش های عکاسی سایت دیلنز کلیک کنید